ΤΩΝ ΛΟΓΩΝ ΑΣΚΗΤΗΣ

Saturday, June 23, 2007

Ο Πλάτωνας κι ο Χάιντεγκερ

Σου απαντώ… υπάρχει αλήθεια στα λεγόμενα ότι ο Πλάτωνας προχώρησε αρκετά σε σχέση με την εκτίμηση της «διάστασης» του χρόνου (βάζω εισαγωγικά, γιατί η διάσταση ενέχει περιορισμό). Ο Πλάτωνας, όπως και οι Πυθαγόρειοι, μιλάει για την κυκλική κίνηση του χρόνου και ο Σέρεν Κίργκεγκωρ, ήρθε κοντά στη διαπίστωση και στο «δόγμα» του Χάιντενγκερ, που διατυπώθηκε στο κλασικό έργο του τελευταίου «Sein und Zeit» (είναι και χρόνος).
Άκου… άκου καλύτερα τι λέει ο Πλάτωνας στον Τίμαιο: (κάπως ελεύθερη μετάφραση)
Το «ήταν» και «θα είναι» αποτελούν είδη του χρόνου. Αναφέρονται σε κινήσεις και είναι λάθος να τα αποδίδουμε στην αιωνίως αμετάβλητη ουσία. Γιατί, σε σχέση με την αιωνίως υπάρχουσα ουσία, ό,τι αφορά αυτήν, πρέπει να λέμε «είναι» και «ήταν» και «θα είναι». Διότι το «ήταν» και «θα είναι» αναφέρονται σε κινήσεις, ενώ εκείνο που βρίσκεται σε αυτήν την ακίνητη κατάσταση, δεν αρμόζει να πούμε ότι γίνεται μεγαλύτερο στα χρόνια ή νεότερο κατά τη διαδρομή του χρόνου, ούτε έγινε κάποτε ούτε έχει γίνει τώρα ούτε πρόκειται να γίνει στο μέλλον… Αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν είδη του χρόνου, ο οποίος θέλει να μιμηθεί την αιωνιότητα και εκτελεί κυκλική πορεία… Να επαναλάβω τι είναι ύπαρξη για τον Μάρτιν Χάιντενγκερ: η επίζευξη σε ενότητα βιωμάτων του παρελθόντος που, προβαλλόμενα στον ορίζοντα του μέλλοντος, αποκρυσταλλώνονται σε ένα φευγαλέο, διαρκώς μεταβαλλόμενο, παρόν.

Wednesday, June 20, 2007

κοίτα τώρα

.....εμένα στο Λούβρο, εν τάξει, με εντυπωσίασε και με συνεπήρε η Αφροδίτη της Μήλου, αλλά εκείνη που με συγκλόνισε και με ερέθισε πραγματικά, είναι η Άρτεμις των Γαβίων.
Οι Γάβιοι, πολύ παλιά πόλη της Ιταλίας, κοντά στη σημερινή Περούτζια, ήταν καλλιτεχνικό ενδιαίτημα αιώνες πριν Χριστού και εκεί βρέθηκε ένα άγαλμα που ήταν αντίγραφο ομοίου που φιλοτέχνησε ο μεγάλος Πραξιτέλης και βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου.
Λένε ότι το μετέφεραν εκεί-στους Γαβίους-από το ναό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος που βρισκόταν στην Ακρόπολη των Αθηνών.
Ο Παυσανίας δηλαδή το αναφέρει στην "Ελλάδος Περιήγησις" - Αττικά Α-23-8, δεν το λέω εγώ.
Να σου περιγράψω την Άρτεμη των Γαβίων (κι αν πας στο Λούβρο, ψάξε να τη βρεις, να την απολαύσεις.) Φοράει η Θεά φόρεμα (ιμάτιο) κροκωτό (καθώς το παρουσιάζει ο Αριστοφάνης στη "Λυσιστράτη")
Όπως βλέπεις το άγαλμα, η αριστερή μεριά του φουστανιού σηκώνεται αρκετά πάνω στο γόνατο και η δεξιά μέχρι τη μέση της γάμπας.
Η Άρτεμις φαίνεται ότι είναι σε κίνηση, στηρίζει το δεξί πόδι στο έδαφος και ετοιμάζεται να σηκώσει το αριστερό και συγχρόνως προσπαθεί να κουμπώσει με πόρπη (πορπόσουσα) το φόρεμα στον αριστερό ώμο, ενώ ο δεξιός είναι τελείως γυμνός.
Η κίνηση των δυο χεριών, το μαλλί, το περιορισμένο γυμνό και το ύφος της Θεάς,  "σηκώνουν και σε αποθαμένους" επιθυμία.

Tuesday, June 19, 2007

άκου...

Άκου…εν αρχή ην ο Ηράκλειτος, «τα πάντα ρει».
Πέρασαν πολλοί αιώνες για μιλήσει ο Μπερξόν για το χωροχρόνο.
Η αληθινή επανάσταση (πριν από το σήμερα που πλησιάζουμε
στην διάλυση-διάσπαση του χρόνου με αποδεδειγμένη τη ρευστότητα του μπρος και πίσω), ήρθε με τον Μάρτιν Χάιντεκγερ που είπε πως η ανθρώπινη ύπαρξη δεν είναι παρά η επίζευξη σε ενότητα βιωμάτων του παρελθόντος που προβαλόμενα στον ορίζοντα του μέλλοντος, αποκρυσταλλώνονται σε ένα φευγαλέο και διαρκώς μετακινούμενο παρόν.
Ο συμπαντικός χρόνος, για τον οποίο μίλησαν δυο υπερσοφοί δικοί μας, ο Κορνήλιος Καστοριάδης και ο Κωνσταντίνος Αξελός, είναι κοντά στη στιγμή της αυτοκατάφασης του μηδενός, που είναι σύγχρονα η κατάφαση του όλου συν στην σύγκρουση με το ελλειπτικό πλην.

Άκου… μη φοβάσαι να είσαι ανθεκτικός στον καταλυτικό και συγχρόνως δημιουργικό συγκλονισμό.
Έτσι σε θέλω. Να κατανοείς ότι δεν μπορείς να κάνεις κι αλλιώς.

Thursday, June 14, 2007

κοίτα...

«Να σου χαρίσω τα μαλλιά μου,
που ως κισσός
θα τυλιχτούν στα δέντρα σου ερωτευμένα.
Μονάχη μου έγνοια, μόνος μου σκοπός
Να σε στολίζω εσένα».

Γράφτηκε γύρω στο 1925 από την Μυρτιώτισσα
(Ψευδώνυμο της Θεώνης Δρακοπούλου)
Καμιά τριανταριά χρόνια μετά, ο Οδυσσέας Ελύτης είπε:
«Πάρε με στην αγκαλιά σου και παρηγόρα με που γεννήθηκα»

Ανθολόγος πάτερ; θα μου πείτε
Κοίτα, όταν ο συγκλονισμός είναι αξεπέραστος κι ασύγκριτος,
όταν η ανατριχίλα απ’ άκρου εις άκρον διαπερνά και την ψυχή,
υποκλίνομαι.
Και όταν σαν αυτούς του τους μαστόρους του λόγου που ανέφερα, μερικοί κατορθώνουν να δουν και λίγο παραπέρα από το προσωπικό τους όραμα και την ατομική χρηστική οπτική γωνία, αναδιπλώνομαι και υποκλίνομαι διπλά.

Ακέφαλα αποκαλεί ο Παλαμάς τα γράμματά του στη Ραχήλ, χωρίς προσφώνηση.
Καλοκαίρι 1922 άρχισε η αλληλογραφία, εκείνος 65 χρονών, η κοπέλα 20. Ελένη Κορτζή κατά κόσμον.
1922. Η χειρότερη χρονιά του Ελληνισμού. Ακριβώς το καλοκαίρι αρχίζουν
τα γράμματα και ούτε ο παραμικρός υπαινιγμός για την Εθνική συμφορά